Adaçayı Nelere İyi Gelir?
Ortaçağdan günümüze kadar bir çok medeniyetin mutfağında kendisine güzel bir yer edinmiş olan Adaçayı biberiye, nane ve lavanta ile aynı aileye dahildir. Akdeniz çevresinden dünyanın birçok bölgesine yayılmış bir bitkidir. Çorak toprakları ve ılıman iklimleri sever. Adaçayının gövdesi 2 metreye kadar ulaşabilir. Yaprakları yeşil-gri renktedir. Çiçekleri ilkbaharın sonunda açmaya başlar. Ülkemizde Marmara, Ege ve Akdeniz bölgesinde yetişmektedir.
Latince adı “kurtarmak, kurtuluş “ anlamına gelen Salvia dır. Romalılar sindirim sistemi sorunları için adaçayı tüketmiş, en büyük ortaçağ krallarından Charlemagne tüm devlet arazilerine dikilmesini emretmiştir. Geleneksel tıpta birçok hastalığın tedavisinde kullanılmıştır. Antik mısırda doğurganlığı arttırmak için tüketilmiştir. Antibakteriyel özelliği nedeni ile etleri muhafaza etmek için kullanılmıştır.
Adaçayının Faydaları Nelerdir?
Adaçayı içerinde A,B,C ,E ve K vitaminleri ,kalsiyum , bakır , lif , magnezyum , çinko ,demir ve potasyum mineralleri başta olmak üzere birçok vitamin ve mineral özleri içerir. Flavonoidler ve fenolik asit gibi antioksidanlar yönünden oldukça zengindir.
Vücuttan zararlı toksinlerin atılmasında adaçayı yardımcı olur.
Gargara olarak kullanıldığında ağız içi yaralarının tedavisinde olumlu etkileri olmaktadır. Diş eti iltihapları ve ağız içi yaralarının tedavisinde olumlu etkileri vardır. Boğazınızda meydana gelmiş ağrı ve iltihap durumlarında bademciklerinize değecek şekilde gargara yapmanız sizlere iyi gelecektir. Bronşları temizler , solunum sisteminde meydana gelen balgamın sökülmesini sağlar.
Herhangi bir ilaca alerjiniz varsa boğazınızda meydana gelen ağrıyı ve iltihaplanmayı adaçayı gargarası yaparak tedavi edebilirsiniz. Bunun için yapraklarını kaynattığınız adaçayını ılık bir şekilde ağzınızda bademciklerinize değecek şekilde gargara yapmanız yeterli olacaktır. Diş eti çekilme ve kanamalarına da dişinizi yumuşak bir şekilde fırçaladıktan sonra yapacağınız gargar iyi gelecektir.
Rahimde olmuş olan iltihaplanmaları giderir, adet dönemi karın kramplarını azaltır, menopoz dönemi bayanlarda oluşan ani sıcaklanma hissini azaltır.
Stres ve kaygı durumlarında sakinleştirici etkisi vardır. Gergin olduğunuz ve sakinleşmek istediğiniz de bir fincan adaçayı sizlere iyi gelecektir.
Sindirime yardımcı olması konusunda da oldukça başarılıdır. Yağlı ve ağır yemeklerden sonra içilecek bir fincan Adaçayı hazmı kolaylaştıracaktır. Sindirim enzimlerini düzenleyerek mide ve bağırsak reaksiyonlarını düzenler. Tokluk hissi verir. Sindirim sisteminde oluşabilecek enfeksiyonların tedavisinde yardımcı olur. Mide ekşimesi ve gaz problemlerine iyi gelir. İshale iyi gelmektedir.
Adaçayı bazı bilim adamlarına göre nörolojik olarak çok faydalıdır. Beynin ve sinirlerin çalışma hızını arttırır, hafızayı kuvvetlendirir. Alzheimer tedavisinde destek olarak kullanır. Migrene iyi gelmektedir. Migren ağrıları artmadan bir fincan içmek sizi biraz rahatlatacaktır.
Soğuk algınlığı semptomlarını azaltır. Bronşit ve astım için rahatlatıcı etkileri vardır. Boğaz gargarası olarak kullanıldığında ağrısını alır.
İdrar yolu sıkıntılarına iyi gelmektedir. Enfeksiyonları gidericidir.
Terleme fazlalıklarına iyi gelmektedir.
Erkekleri saç dökülmesini ve beyazlamayı geciktirir. Saçlarınızı adaçayı ile durulamanız tellerinin kalınlaşmasına neden olacaktır, bu esnada saç diplerine eliniz ile masaj yapınız. Yapılan bir araştırmada (Northwestern Üniversitesi) adaçayının yağı ile saç derisine düzenli masaj yapıldığında kepek oluşumunun azaldığı görülmüştür.
Yüzde oluşan kızarıklık ve aknelerin tedavisi için, demlenmiş adaçayı soğuyunca yüzde temizleyici olarak kullanılabilir. Adaçayı yağı “eritem “ hastalığına iyi gelmektedir. Adaçayı yağı hidrokortizon etkisi ile kızarıklığı almaktadır. Kasiyum ve A vitamini yönünden zengin olan bu bitki yeni cilt hücresi oluşumunu tetikleyerek kırışıklık ve yaşlanma etkilerini geciktirebilir.
Vücutta meydana gelmiş mantar enfeksiyonlarına iyi gelmektedir. Kaşıntılı hastalıklarını semptomlarını hafifletmek için adaçayı yağı tercih edilebilir. Aslında adaçayı yağı birçok yüz bakım ve temizlik ürününde de kullanılmaktadır.
Zindelik verir, kandaki mikropları temizler, yorgunluğu alır.Selülit olan yerlere adaçayı yağı ile aralıklar ile masaj yapmak bu bölgelerdeki kan dolaşımını arttırarak görünümü düzenleyecektir.
Böbrek taş oluşumunu engeller,taş düşürülmesine yardımcı olur.
Tok tutma özelliği ve yağ yakıcı olması sebebi ile kilo vermede en büyük yardımcılarımızdan birisidir. Sindirim sistemini hızlandırır. Yemeklerden sonra sinameki ile beraber demlediğiniz adaçayı kilo vermenize yardımcı olacaktır.
Adaçayı Nasıl Demlenir?
Ülkemizde özellikle Ege ve Akdeniz’de bolca tüketile Adaçayı iki farklı şekilde demlenir. Birincisinde siyah çay gibi demlenen adaçayı acı olmaktadır. Diğeri ise fincana konulan bir dal adaçayı üzerine kaynamış su dökülerek yapılandır. Bu şekilde içim daha hafif olmakta tat ise daha güzel olmaktadır.
Kaynamış demliğin içine de adaçayı atarak demleme yapılabilir, burada dikkat edeceğimiz adaçayının sıcak suyun içerisinde 5 dakikadan fazla kaldığında acılaşmaya başlayacağıdır. Bu neden ile demleme süresi fazla uzun tutulmamalıdır. Adaçayı içilirken bal ile ve limonla tatlandırılabilir. Fincan sunumlarında ince kesilmiş limon dilimleri şık bir görüntü oluşturmaktadır.
Adaçayını Kimler Tüketmemeli?
Tüm bitki çaylarında olduğu gibi Adaçayı ’nında fazla tüketimi önerilmez. Günlük 2-3 fincandan fazla tüketilmemelidir. Sürekli ilaç kullananlar içimi için doktor oluru almalıdır. Düşük tansiyon hastaları fazla tüketmemelidirler. Diyabet hastaları kullanımı için doktora danışmalıdırlar. Nane ailesine dahil olduğundan alerjisi olanlar kullanmamalıdırlar. Gebe ve emzikliler etkileri için doktorlarına danışmalıdırlar.