Bacaklar kemikler ve eklemler sayesinde destek ve hareketi sağlayan bir uzuvdur. Bacaklar alt ve üst bacaklar, diz kapağı ve ayaklardan ulaşmaktadır. Bu uzuvda uzun ve kısa kemikler bir arada bulunmaktadır ve bu yapılar eklemler ile desteklenerek hareketi sağlamaktadır. Eğer bu bacaklar iç içe girerse ve ayaklar da birbirinden de uzaklaşırsa genu valgum olarak da adlandırılan çarpık bacak ortaya çıkar.
Çarpık bacak ya da X bacak şeklinde de adlandırılan genu valgum bacakların birbirine yaklaşarak çarpık bir görünüm kazandığı hastalıktır. Eğer bu durum iki bacakta da görülür ise X bacak, eğer tek bir bacakta görülür ise K bacak şeklinde adlandırılmaktadır. Bu durum genellikle 0-5 yaş aralığındaki çocuklarda görülmektedir ve yaş ilerledikçe iyileşme görülmektedir. Ancak bazı durumlarda nadiren de olsa ilerleyen yaşlarda görülebilmektedir. Eğer bu hastalık ilerleyen yaşlarda görülmüş ise mutlaka altta yatan bir neden olacağı için iyi bir inceleme yapılmalıdır. Ayrıca bu durum kadınlarda erkeklere oranla daha fazla görülmektedir.
Çarpık bacak genel olarak 0-5 yaş aralığında görülmektedir. Çünkü anne karnındaki bebeklerin bulunduğu pozisyon bu durumun ortaya çıkışına neden olmaktadır. Ancak bu durum çocukların yürümeye başlaması ile beraber yük dengelenmesi sayesinde birkaç sene içerisinden iyileşir.
Çarpık Bacağın Belirtileri Nelerdir ?
Çarpık bacağın en belirgin belirtisi bacakların birbirine yaklaşarak ayakların birbirinden uzaklaşmasıdır. Bu görünüm X şekline benzemektedir. Eğer çocuk yaşta görülmüş ve kendiliğinden iyileşmemişse eklemlerde sertlik, yürüme problemleri, diz ve eklem ağrıları ve denge kaybı gibi belirtiler ortaya çıkmaktadır. Bu belirtilerin şiddeti hastanın genel sağlık durumuna ve çarpık bacağın şiddetine göre değişiklik göstermektedir.
Çarpık Bacağın Nedenleri Nelerdir ?
Çarpık bacak doğumsal olarak ortaya çıkabileceği gibi altta yatan herhangi bir sağlık sorununa bağlı olarak da görülebilmektedir. Bazı hastalar çarpık bacak nasıl geçer tedavi nasıldır şeklinde sorular sorabilmektedir. Buna net bir cevabın verilebilmesi için öncelikle hastalığın altta yatan nedenlerinin bilinmesi gerekmektedir. İşte çarpık bacağa neden olan risk faktörleri;
Bacakların birbirinden farklı uzunlukta olması
Bacak kırıklarının yanlış bir şekilde kaynaması
Bacakta görülen enfeksiyon hastalıkları
Bacaktaki fibula kemiğinin oluşmaması
Bacak travmaları ve yaralanmaları
D vitamini ve kalsiyum mineralinin eksikliği
Raşitizm hastalığı
Kurşun ve civa zehirlenmeleri
Diz kapağında iltihaplanma
Kireçlenme
Kıkırdak dokusunda hasar
Kemiklerde tümör oluşumları veya diğer kanser oluşumlarının kemiklere yayılması
Kemiklerde şekil bozukluğu
Obezite
Gevrek kemik hastalığı gibi hastalıklar yaygın bir şekilde çarpık bacak hastalığına neden olmaktadır.
Çarpık Bacağın Tedavisi Nasıldır ?
Çarpık bacak oldukça yaygın görülen bir durumdur ve belli bir yaşa kadar normal olarak kabul edilir ve kendiliğinden iyileşme göstermesi beklenir. Ancak bazı durumlarda çarpık bacak kendiliğinden iyileşme göstermez ve çeşitli tedavi yöntemleri ile iyileşmenin sağlanmaya çalışılır. Bu tedavi yöntemleri çarpık bacağın hangi faktöre bağlı olarak oluştuğuna ve hastanın genel sağlık durumuna göre belirlenmekte ve uygulanmaktadır.
Çarpık bacakta en yaygın kullanılan tedavi yöntemi ilaç tedavisidir. İlaç tedavisinde genel olarak eksik olan D vitamini ve kalsiyum minerali gibi mikro besinlerin takviyesi söz konusudur. Ayrıca hastalarda var olan ağrılar için de steroid olmayan ağrı kesiciler uygulanmaktadır.
Çarpık bacakta kullanılan diğer bir tedavi yöntemi ise ortez kullanımıdır. Bu tedavi yöntemi ayaklardaki uzunluk farkından dolayı kaynaklanan çarpık bacak tablosunda kullanılmaktadır. Kısa olan ayağın altına konulan ortez veya çarpık bacak tabanlığı ile yürüyüs problemleri ortadan kaldırılır ve iyileşme sağlanır. Bazı hastalarda ortez yerine atel kullanımı da aynı başarıyı sağlayabilmektedir. Bu uygulamaların yanı sıra çapraz bacak bandı ve çarpık bacak egzersizleri gibi yöntemler de kullanılabilmektedir.
Yukarıda bahsedilen tedavi yöntemleri herhangi bir tıbbi ilaç veya cerrahi müdahale gerektirmeyen tedavi yöntemleridir. Bu uygulamaların yanı sıra çeşitli cerrahi yöntemleri ve tıbbi ilaçlar da ortopedi doktorları tarafından uygulanabilmektedir. Cerrahi uygulamalarda osteotomi, ilizarov yöntemi, silikon ya da yağ enjeksiyonları ve protez gibi yöntemler uygulanırken ilaç tedavisi olarak D vitamini takviyeleri, kalsiyum minerali takviyeleri ve steroid olmayan ağrı kesiciler kullanılmaktadır. Bu tedavi yöntemlerinden hangisinin kullanılacağına hastanın genel sağlık durumu değerlendirildikten sonra karar verilir.
